Blog
Jak dobrze dobrać czekan?
Jak dobrze wybrać czekan?
Czekan to podstawowy element wyposażenia zimowego turysty i wspinacza. Pierwowzór tego narzędzia tworzyło drewniane stylisko z jednej strony zakończone ostrzem, całość przypominające trochę kształt kilofa. Wraz z upowszechnieniem się turystyki zimowej na rynku pojawiła się ogromna ilość przeróżnych czekanów o kilku przeznaczeniach i różnych materiałach wykonania. Kupno czekana wiąże się z pewnym wydatkiem, więc dlatego przed zakupami warto zapoznać się z poniższym poradnikiem, który pomoże w wyborze tego najbardziej odpowiedniego.
BUDOWA
Czekan składa się z styliska, ostrza oraz grotu. Pierwotnie drewniane stylisko jest aktualnie wykonywane ze stali lub stopów aluminium. Sporadycznie można także spotkać styliska wykonywane z włókna węglowego. Stalowe ostrze jest zaprojektowane tak, by umożliwiać nam jego wbicie w bardziej stromym terenie lub wyhamować ewentualny upadek. Na obuchu ostrza jest usytuowana mała łopatka do grzebania w śniegu czy skuwania lodu lub młotek, który może przyda nam się podczas osadzania niektórych punktów asekuracyjnych. Na drugim końcu styliska znajduje grot, a tuż nad nim rękojeść. \
TURYSTYKA
Czekan turystyczny ma wiele zastosowań, ale głównym jego zadaniem jest podpieranie się na stromym zboczu, na którym zalega warstwa śniegu lub lodu. Dlatego stylisko czekana turystycznego powinno być stosunkowo proste, dostatecznie długie i kończyć się szpikulcem, czyli grotem. Bardzo istotnym pytaniem podczas wyboru czekana turystycznego jest "Jak dobrać długość czekana". Długość powinna być tak dobrana, by stojąc wyprostowanym i trzymając czekan dłonią za ostrze wzdłuż ciała, grot powinien sięgać do połowy łydki. Tak dobrana długość czekana powoduje, że podpieranie się na stromym zboczu będzie wygodne i bardziej efektywne.
Budowa wydaje się bardzo prosta, więc dlaczego ceny czekanów różnią się aż tyle?
Wszystko zależy od zastosowanego materiału i masy produktu. Najdroższe będą czekany z włókna węglowego, następnie z aluminium, zaś najtańsze będą te ze stali. Jaki wybrać? Jeśli wybieramy się na łatwą wycieczkę raz do roku i nie zależy nam na bardzo lekkim sprzęcie to wystarczy najtańszy stalowy czekan, np. CAMP Neve. Gdy zależy nam na odchudzeniu naszego ekwipunku, a w planach mamy większy dystans do przejścia to warto zainwestować w coś lżejszego, a równie wytrzymałego, np. CAMP Corsa Nanotech.
WSPINACZKA
Do poruszania się po stromych lodospadach i po drogach wspinaczkowych używamy czekanów sportowych (pot. dziabek, dziab), które są krótsze niż turystyczne, mają jeden rozmiar, cechują się delikatnym wygięciem styliska, wyraźnie zarysowaną, często cofniętą rękojeścią oraz możliwością wymiany ostrzy gdy się nam zużyją lub gdy chcemy wymienić je na inny rodzaj. Do wspinania używamy dwóch czekanów – po jednym dla każdej z dłoni. Czekan wspinaczkowy nie może zbyt lekki, ani zbyt ciężki. Oprócz podstawowych parametrów takich jak: masa, długość, bardzo istotne jest wyważenie i tzw. swing, czyli łatwość wykonania zamachu (machnięcia).
Wśród czekanów wspinaczkowych możemy wyróżnić dwa główne rodzaje, ze względu na przeznaczenie. Pierwszą grupą będą czekany do wspinaczki technicznej. Charakteryzują się one dość dużym wygięciem styliska i często cofniętą rękojeścią. Wszystko to zostało zaprojektowane do wspinaczki w pionowym lub przewieszonym terenie. Takie czekany nie najlepiej spisują się do uprawiania alpinizmu i poruszania się po śnieżnych zstokach chociażby z powody wygięcia styliska, które utrudnia wbicie je w miękki śnieg. Przedstawicielem tej grupy jest CASSIN X-Dream.
Drugim rodzaje czekanów wspinaczkowych są te dedykowane do wspinania po prostszych technicznie drogach i alpinizmu klasycznego. Cechuje je proste stylisko, które trzymając dłonią za głowice czekana daje się wbić w śnieg. Co prawda nie mają tak jak w czekanach technicznych wyraźnie zarysowanej rękojeści, ale w większości modeli możemy liczyć na specjalne podpórki na dłonie (tzw. triggery), poprawiające chwyt czekana.
SKITOURING
Czekan i raki składają się na ekwipunek zaawansowanego skiturowca i skialpinisty. Jest to sprzęt, który należy mieć ze sobą ale, powiedzmy to sobie wprost, przydaje się sporadycznie nosimy go ze sobą raczej „na wszelkie wypadek”. Ponadto, zazwyczaj teren gdzie będziemy używać czekana na wycieczce narciarskiej będzie to oblodzony stok lub bardzo stromy śnieg. Pozwala to nam na zabieranie trochę delikatniejszego sprzętu ale z dużym zyskiem wagi. Idealnym rozwiązaniem jest stosowanie lekkiego, krótkiego czekana w całości wykonanego z aluminium. Godnym polecenia modelem jest CAMP Corsa, który waży zaledwie 205 gram!
Piotr Sułowski (Szkoła Wspinania Alpstudio https://alpstudio.com.pl/)